گناه

اهمیت موضوع:

۱٫دانستن حقیقت گناه و علت و انواع آن.

۲٫ترس داشتن و برحذر بودن از عواقب گناهان.

۳٫اسباب ترک گناه.

۴٫فواید دوری از گناه.

پایه و اصول گناهان

امام ابن القیم رحمة الله می فرماید:

پایه ی همه گناهان چه صغیره و چه کبیره سه چیز است:

۱٫دلبستگی قلب به غیر خدا (شرک)

۲٫پبروی از نیرو وقوه خشم (ظلم)

۳٫پیروی از نیرو و قوه شهوت (فحشا)

پس نهایت دلبستگی به غیر خدا شرک است.در واقع خدای دیگری را همراه با خداوند فرا می خواند.

نهایت پیروی از نیروی شهوت زنا است.

نهایت پیروی از نیروی خشم همان قتل است.

به این خاطر خداوند سبحان این موضوع را در سه چیز خلاصه کرده است و می فرماید:

“وَالَّذِینَ لَا یَدْعُونَ مَعَ اللَّـهِ إِلَـٰهًا آخَرَ وَلَا یَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِی حَرَّمَ اللَّـهُ إِلَّا بِالْحَقِّ وَلَا یَزْنُونَ ۚ وَمَن یَفْعَلْ ذَٰلِکَ یَلْقَ أَثَامًا ” (فرقان: ۶۸)

 ترجمه : ( و کسانی که بجز الله، اله دیگری را فرا نمی خوانند و نفسی که خداوند آن را حرام کرده جز به حق، به قتل نمی رسانند و مرتکب زنا نمی شوند. )

واین سه چیزی است که یکدیگر را به آن فرا میخوانند.

اقسام گناه:

گناهان بر ۴ قسم اند:

۱٫ گناهان ملوکانه: و آن عبارت است از اینکه بنده آنچه را که صلاحیت آنرا ندارد از صفات پروردگار را به خود ” به ناحق” نسبت می دهد مانند عظمت و بزرگی و شرک و بدون آگاهی سخن گفتن در مورد خداوند و این بزرگترین نوع گناه است.

۲٫ گناهان شیطانی: و آن اینگونه که بنده از شیطان پیروی و تقلید می کند در کارهای چون حسادت،ستم و تعدی و خیانت و کینه و نیرنگ و امر به گناه و درست جلوه دادن آن و این نوع گناه اولین چیزی است که در رده ی فساد قرار دارد.

۳٫ گناهان ددمنشانه: مانند دشمنی و خشم،خونریزی و آزار و اذیت مردم و هر نوع ظلم و دشمنی.

۴٫ گناهان حیوانی: مانند حرص و طمع بر انجام دو شهوت شکم و فرج.و از این نوع گناهان چون:زنا و دزدی و خوردن مال یتیم و بخل و تنگ نظری و بد دلی و طمعکاری و بخیلی و غیره.و اکثر گناهان مردم از این نوع می باشد.

گناه سبب هلاکت مردم است

به قول خداوند متعال هلاکت مردم و نابودی سرزمین ها به سبب گناهان و سرکشی آنهاست.خداوند سبحان می فرماید:” فَکُلًّا أَخَذْنَا بِذَنبِهِ ۖفَمِنْهُم مَّنْ أَرْسَلْنَا عَلَیْهِ حَاصِبًا وَمِنْهُم مَّنْ أَخَذَتْهُ الصَّیْحَةُ وَمِنْهُم مَّنْ خَسَفْنَا بِهِ الْأَرْضَ وَمِنْهُم مَّنْ أَغْرَقْنَا ۚ وَمَا کَانَ اللَّـهُ لِیَظْلِمَهُمْ وَلَـٰکِن کَانُوا أَنفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ ”[العنکبوت:۴۰]

ترجمه: ما هر یک از اینها را به گناهانشان گرفتیم: برای بعضی از ایشان طوفان همراه با سنگریزه حواله کردیم، و بعضی از ایشان را صدای (رعب‌انگیز صاعقه‌ها و زمین‌لرزه‌ها) فرا گرفت، و برخی از ایشان را هم به زمین فرو بردیم، و برخی دیگر را (در آب دریا) غرق کردیم. خداوند هرگز بدیشان ستم نکرده است و آنان خودشان (با ارتکاب کفر و فسق و فجور) به خویشتن ستم کردند (و نتیجه‌ی آن را هم دیدند و چشیدند).

پس در دنیا و آخرت هیچ بدی و دردی وجود ندارد مگر سبب آن سرکشی و گناهان خواهد بود.

پیامد و زیان های گناه بر فرد

۱٫شخص گناهکار کم خیر و کم توفیق شده و حقیقت بر او پوشیده می شود.

۲٫فساد و تاریکی قلب،و دل مردگی.

۳٫سستی قلب و بدن.

۴٫محرومیت از علم و رزق و روزی.

۵٫دشوار شدن کارها بر وی و عدم برآورده ساختن نیازها.

۶٫محرومیت از طاعت و لذت آن.

۷٫کوتاهی عمر و مرگ ناگهانی

۸٫خداوند او را خوار و ذلیل می سازد.

۹٫قطعاً ذلت زاییده ی گناه است.

۱۰٫گناهان عقل را خراب و نورش را خاموش می کند.

۱۱٫گناه دل را کور ساخته تا جاییکه از شدت تیرگی زنگار می زند.

۱۲٫بنده از دعوت پیامبرخدا(ص) و ملایکه محروم می شود.

۱۳٫بنده در روز قیامت با انواع مجازات روبرو خواهد شد.

۱۴٫گناهان در زمین انواع فساد در آب و هوا و زراعت و ثمرات و مساکن بجای می گذارد.

۱۵٫از جمله تأثیرات گناه بر زمین،اتفاقاتی چون:بلعیدن زمین و زلزله ها و نابودی و کم شدن ثمرات و باران و اموال می باشد.

۱۶٫زوال نعمت و جایز شمردن کینه و خونخواهی.

۱۷٫روابط بین بنده و پروردگارش از بین می رود.

۱۸٫از بین رفتن برکت عمر و روزی  و علم و عمل.

۱۹٫ایجاد ترس و وحشت در قلب.

۲۰٫گناه،زندگی تنگ در دنیا و قبر و آخرت را بجای می گذارد.

۲۱٫آتش غیرت پسندیده در قلب خاموش می شود.

۲۲٫حوادثی بر بنده پیش می آید که تاکنون بر وی رخ نداده.(گزیده ای از کتاب الجواب الکافی)

اسباب سلامت قلب

سلامتی بدست نیامده مگر اینکه از این پنج چیز در امان باشد:

1. شرک که با توحید درتضاد است.
2. بدعتی که مخالف سنت است.
3. شهوتی که مخالف آن اطاعت است.
4. غفلت که ذکر و یادآوری متضاد آن است.
5. هوی پرستی که توحید و اخلاص هر دو با هم مخالف آن است.

پس این پنج مورد بنده را از پروردگار دور می سازد،قلب را ضعیف ساخته و می میراند آنگاه بر آن مهر زده شده و دچار کور دلی و سستی و ضعف شده و میان آن و هر پند و اندرزی فاصله ها می افتد.

اسباب ترک گناه

1. بزرگداشت مرتبه خداوند متعال از اینکه اگر شخص دچار عصیان شود خداوند او را دیده و می شنود.
2. ابراز محبت نسبت به خداوند.آنگاه بخاطر محبت خداوند،معصیت را ترک می  گوید.
3. نعمات و خوبیهای خداوند را بیاد آورد.
4. خشم و انتقام از گناهکاران را به یاد آورد.
5. بیاد آورده آنچه از خوبیهای دنیا و آخرت،که با انجام معصیت از دست می دهد.
6. شیرینی غلبه بر شهوت وپیروزی بر دشمن را یاد آور باشد.
7. پیوسته بنده از اینکه خداوند او را ناگهانی و در حین انجام گناه بمیراند واهمه داشته باشد.
8. بنده آنچه را که خداوند بخاطر ترک گناهش به وی وعده نموده را بیاد داشته باشد.
9. تفکر در دنیا و کوتاهی آن.
10. معطوف نمودن ذهن به نشانه های عجیب و پیچیده.
11. اسباب و روابطی که او را به سوی هوی و هوس کشیده را قطع کرده و از بین ببرد.
12. از خواهشهای بد درونی جلوگیری کند.
13. بیرون راندن و پاک ساختن گناهان و بدیها از قلب.
14. شناخت زشتیهای گناه و عاقبت بد آن.
15. حیا داشتن از خداوند متعال.
16. شرافت نفس و پاکی و فضیلت آن.
17. دوری از اسراف در خوردن و نوشیدن،پوشیدن و خواب و معاشرت زیاد با مردم.
18. درخت ایمان در قلب خود استوار سازیم.

۱٫جوانمردی و شجاعت

۲٫پاکدامنی

۳٫حفظ مقام و منزلت

۴٫حفظ مال

۵٫دوست دار مردم

۶٫بهبودی مستمری و گزران زندگی

۷٫راحتی جسم

۸٫تقویت قلب

۹٫خاطری خوش و آرام

۱۰٫آسایش قلب و نورانی شدن آن

۱۱٫گشاده گشتن سینه

۱۲٫امنیت داشتن نسبت به نگرانیها و دلهره های ارتکاب به گناه

۱۳٫کاهش غم و اندوه

۱۴٫داشتن عزت نفس از ذلت آن

۱۵٫آسان گشتن رزق و روزی بر وی

۱۶٫طاعت و عبادت بر وی آسان شده

۱۷٫علم بر وی آسان گشته

۱۸٫به خوبی یاد کردن مردم از او وبرخورداری از دعای آنها

۱۹٫چشیدن شیرینی طاعت

۲۰٫خوش رویی

۲۱٫قبول گشتن دعای وی

۲۲٫از بین رفتن ترس و وحشت میان او و پروردگارش

۲۳٫دوری شیطان از او

۲۴٫عدم ترس وی از مرگ

۲۵٫چشیدن شیرینی طاعت و ایمان

۲۶٫دریافت محبت خداوند

تالیف: د. احمد المزید    د. عادل الشدی

ترجمه: ساره قتالی (با تصرف)