اشتباهاتی که برخی روزه‌داران مرتکب می‌شوند

برخی روزه‌دارن به سبب نا آگاهی نسبت به دین خداوند، از جمله روزه و احکام آن، دچار اشتباه می‌شوند. بسیاری از آنان نمی‌دانند چه باعث باطل شدن روزه یا کم شدن اجر آن یا فاسد شدن آن می‌شود، چه چیز برای روزه‌دار سنت است و چه چیز جایز است و چه چیز بر او واجب است و چه چیز حرام است.

با سند صحیح از رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ روایت شده است که ایشان فرمودند: «هر که خداوند برای او ارادهٔ خیر داشته باشد او را در دین آگاه می‌سازد» [بخاری: 1/126 و مسلم: 5/239]

گو آنکه هر کس در دین آگاه نیست خداوند برای او ارادهٔ خیر ننموده است.

همینطور خداوند ـ سبحانه و تعالی ـ خطاب به بندگان خود می‌فرماید: {اگر نمی‌دانید از اهل ذکر بپرسید} [نحل: 43] که اهل ذکر همان علما و آگاهان هستند. برای مسلمانی که می‌خواهد خداوند را بر اساس بصیرت و آگاهی عبادت کند شایسته است آنچه از امور دین خود را نمی‌داند بپرسد و در پی علم باشد و نسبت به آگاهی در دین حریص باشد.

برخی از روزه‌دارن ـ متاسفانه ـ دچار گناهان بزرگی می‌شوند که روزهٔ‌ آنان را فاسد ساخته و اجر نمازشان را ضایع می‌سازد، از جمله: غیبت که در مطلب «روزهٔ زبان» به آن پرداخته‌ایم. همچنین سخن‌چینی و بددهانی و مسخره کردن دیگران و لعن و نفرین و دیگر گناهان زبان.

از دیگر اشتباهات: اسراف در سفرهٔ افطار و سحری است. برخی برای سحری و افطار غذایی آماده می‌کنند که برای تعداد بسیاری کافی است و برای رنگین کردن سفره انواع و اقسام غذای گران و ارزان و شیرین و ترش و شور فراهم می‌کنند که جز مقدار کمی از آن خورده نمی‌شود و باقی‌ماندهٔ آن به زباله انداخته می‌شود که این خلاف روش اسلام است. خداوند متعال فرموده است:

{بخورید و بیاشامید و زیاده‌روی نکنید که همانا او اسرافکاران را دوست ندارد} [اعراف: 31]

هر چه از نیاز انسان و مقدار واقعی مصرف او بیشتر باشد اسراف است و نکوهیده است، و پروردگار روزه‌دارن به آن راضی نیست و زیر نهی خداوندی قرار می‌گیرد که:

{و اسراف و زیاده‌روی نکن (26) همانا اسرافکاران برادران شیاطینند و شیطان همواره نسبت به پروردگار خود ناسپاس بوده است} [اسراء: 26-27]

و خداوند بزرگ در وصف بندگان نیکوکار خود می‌فرماید:

{و آنان که اگر انفاق نمودند زیاده‌روی نمی‌کنند و نه [دست خود را] تنگ می‌گیرند و در میان این دو حد وسط را پیش می‌گیرند} [فرقان: 67]

هم‌اکنون خانواده‌های بسیاری به سبب گرسنگی در خطر مرگ قرار دارند و حتی تکه نانی برای خوردن ندارند، خانواده‌های بسیاری بی آنکه سقفی بالای سر داشته باشند فرششان زمین است و لحافشان آسمان، اما این سوی دنیا هستند خانواده‌هایی که از پرخوری به دل‌درد افتاده‌اند…

از اهداف روزه خالی شدن معده از مواد فاسد و اضافه، به واسطهٔ کم خوردن است. اما چگونه ممکن است کسی که در خوردن و نوشیدن زیاده روی می‌کند و اسراف پیشه می‌کند به این هدف دست یابد؟!

بسیاری از روزه‌داران روز را در خواب سپری می‌کنند انگار که روزه نبوده‌اند، برخی از آن‌ها به جز برای نماز بیدار نمی‌شوند و دوباره می‌خوابند. روز در غفلت و شب در شب‌نشینی!

حکمت روزه این است که روزه‌دار لذت گرسنگی برای خداوند و تشنگی در راه او را بچشد، اما آنکه روز خود را شب کرده است چنین چیزی را احساس نخواهد کرد.

برخی روزه‌داران وقت خود را صرف بازی‌هایی می‌کنند که حداقل حکمشان کراهت است مانند بازی ورق، یا در بازی فوتبال زیاده‌روی می‌کنند. یا به بازی‌هایی می‌پردازند که آن را سرگرم کننده می‌دانند در حالی که خداوند متعال فرموده است:

{آیا گمان کرده‌اید که شما را بیهوده آفریده‌ایم و شما به سوی ما باز نخواهید گشت؟} [مومنون: 115]

و فرموده است:

{آن‌هایی را که دین خود را به بازی و سرگرمی گرفته‌اند و زندگی دنیا آن‌ها را فریفته است، رها کن} [انعام: 70]

برخی روزه‌داران شب را بیهوده به شب‌نشینی می‌گذرانند و بی هدف در لهو و خوشگذرانی به سر می‌برند در حالی که همهٔ‌ شب حتی دو رکعت نماز شب هم نمی‌خوانند.

از بدترین اشتباهات گروهی از روزه‌داران این است که به کوچکترین عذر و بهانه از حضور در نماز جماعت کوتاهی می‌ورزند که این از نشانه‌های نفاق و از علائم بیماری قلب است. برخی از آن‌ها نیز در رمضان رابطه‌ای با قرآن ندارند. بسیار می‌خوانند، اما نه کتاب خداوند را.

برخی دیگر در این ماه بزرگ هیچ صدقه‌ای نمی‌دهند و سفره‌شان از حضور روزه‌داران مشرف نمی‌شود، درشان بسته است و دستشان بخیل. خداوند متعال می‌فرماید:

{آنچه نزد شماست تمام می‌شود و آنچه نزد خداوند است باقی است} [نحل: 96]

و فرموده است:

{و هر خیری که برای خود از پیش فرستید آن را نزد الله خواهید یافت} [بقره: 110]

برخی روزه‌داران نیز نماز تراویح را از روی تنبلی ترک کرده‌اند، انگار زبان حالشان می‌گوید: همان نماز فرض برایم کافی است! اما همین شخص در امور دنیای خود تنها به ضرورت‌ها اکتفا نمی‌کند و حتی می‌بینی که برای مسائل غیر ضروری نیز همانطور خرج می‌کند که برای امور ضروری.

برخی روزه‌داران خانواده و همسر خود را با متحمل کردن زحمت بسیار برای پخت و آماده ساختن غذاها و نوشیدنی‌های رنگارنگ چنان خسته می‌کنند که از قرآن و انجام سنت‌ها و از یاد خداوند و عبادت او باز می‌مانند. اگر چنین مردانی به نیازهای ضروری قانع می‌شدند بی‌تردید همسرشان وقتی بیشتری برای طاعت خداوند به دست می‌آورد.

خداوندا ما را افزون ده و از ما کم مکن، و به ما عطا کن و محروممان مگردان، و گرامیمان دار و خوارمان مساز و از ما در گذر.

منبع: أخطاء يقع فيها بعض الصائمين ـ سایت «یا له من دین» / ترجمه: ابوعامر ـ بیداری اسلامی