غنيمتشمردن وقت براي انجام دادن بيش از يک عبادت فني خاصي است که فقط آنهايي که بر اوقاتشان محافظت ميکنند ميدانند.
و اين در زندگي روزمره ما چندين صورت علمي دارد:
1- هنگامي که مسلمان به مسجد ميرود، پياده يا با ماشين بدرستي که رفتنش به سوي مسجد خود عبادت است و بخاطر اين کار به وي پاداش داده ميشود، ولي ميتواند اين وقت را غنيمت بشمارد براي ذکر خدا يا قراءت قرآن، پس در اين صورت يک وقت واحد را براي بيش از يک عبادت غنيمت شمرده است.
2- زن مسلمان هنگامي که در منزل کارهاي خانه را انجام ميدهد، اگر نيت تقرب به درگاه الهي داشته باشد، برايش عبادت محسوب ميگردد، پس ميتواند با عبادتهاي ديگر مانند ذکر خدا، گوش فرادادن به نوار اسلامي، از اين اوقات استفاده ببرد.
از عبدالله عمر رضي الله عنها روايت است که ميفرمايد: (ما در يک مجلس صد بار ميشمرديم که رسول خدا فرمود: «رَبِّ اغْفِرْ لِيْ وَتُبْ عَلَيَّ إِنَّكَ أَنْتَ التَّوَّابُ الْغَفُوْرُ». اي پروردگارا، مرا بيامرز، و توبهام را بپذير، بدرستي که تو توبه پذير و بسيار مهرباني). (رواه أبوداود والترمذي).
پس تأمل کن و بيانديش که حضرت رسول الله -صلى الله عليه وسلم- چگونه يک وقت را براي انجام دو عبادت غنيمت ميشمرد.
غنيمت شمردن يک وقت براي چندين عبادت
غنيمتشمردن وقت براي انجام دادن بيش از يک عبادت فني خاصي است که فقط آنهايي که بر اوقاتشان محافظت ميکنند ميدانند.
و اين در زندگي روزمره ما چندين صورت علمي دارد:
1- هنگامي که مسلمان به مسجد ميرود، پياده يا با ماشين بدرستي که رفتنش به سوي مسجد خود عبادت است و بخاطر اين کار به وي پاداش داده ميشود، ولي ميتواند اين وقت را غنيمت بشمارد براي ذکر خدا يا قراءت قرآن، پس در اين صورت يک وقت واحد را براي بيش از يک عبادت غنيمت شمرده است.
2- زن مسلمان هنگامي که در منزل کارهاي خانه را انجام ميدهد، اگر نيت تقرب به درگاه الهي داشته باشد، برايش عبادت محسوب ميگردد، پس ميتواند با عبادتهاي ديگر مانند ذکر خدا، گوش فرادادن به نوار اسلامي، از اين اوقات استفاده ببرد.
از عبدالله عمر رضي الله عنها روايت است که ميفرمايد: (ما در يک مجلس صد بار ميشمرديم که رسول خدا فرمود: «رَبِّ اغْفِرْ لِيْ وَتُبْ عَلَيَّ إِنَّكَ أَنْتَ التَّوَّابُ الْغَفُوْرُ». اي پروردگارا، مرا بيامرز، و توبهام را بپذير، بدرستي که تو توبه پذير و بسيار مهرباني). (رواه أبوداود والترمذي).
پس تأمل کن و بيانديش که حضرت رسول الله -صلى الله عليه وسلم- چگونه يک وقت را براي انجام دو عبادت غنيمت ميشمرد.
1) ذکر خداوند و استغفار
2) نشستن با ياران و اصحاب براي آموزش دادن امور دين به آنها.
در هر حال خدا را يادکردن
1- ذکر خدا اساس و پايه عبوديت و بندگي است، زيرا که نشانهي رابطه بنده با پروردگارش در تمام اوقات و احوال ميباشد.
از حضرت عايشه رضي الله عنها روايت است که فرمود: «حضرت رسول خدا -صلى الله عليه وسلم- در هر حال خدا را ياد ميکردند». (رواه مسلم).
بنابراين ارتباط با خدا زندگي است، و پناه بردن بسوي او نجات است، و نزديکشدن به وي رستگاري و خشنودي است، و دورشدن از او گمراهي و زيان است.
2- ذکر خدا کردن همانا نشانهي جدايي بين مؤمنان و منافقان ميباشد، زيرا که منافقان خيلي کم خدا را ياد ميکنند.
3- شيطان هرگز بر انسان چيره نميشود مگر در صورتي که از ياد خدا غفلت نمايد، بنابراين ذکر و ياد خدا دژ محکمي است که انسان ميتواند بوسيله آن خود را از حيله و نيرنگ شيطان محفوظ نگهدارد. و شيطان هميشه دوست ميدارد که انسان ذکر خدا را فراموش کند.
4- ذکر کردن همانا راه سعادت خوشبختي است، خداوند ميفرمايد:
﴿أَلاَ بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ﴾. (الرعد: 28).
5- بايد به طور مستمر خدا را ياد کرد، چونکه بهشتيان در روز قيامت بر هيچ چيز حسرت نميخورند مگر بر لحظهاي که در دنيا بدون ذکر خدا سپري نمودهاند. (بطور استمرار ذکر نمودن يعني پيوند و ارتباط مستمر با خداوند).
امام نووي ميفرمايد: علما اجماع دارند که براي شخص بيوضو، جنب و حائض و نفساء، جايز است که با قلب يا زبان ـ بجز تلاوت قرآن ـ خدا را ياد کند، مانند: سبحان الله، الحمد لله ، لا اله الا الله، الله اکبر، و درود و سلام بر پيامبر -صلى الله عليه وسلم- و دعاء.
6- کسي که خدا را ياد کند خداوند او را ياد ميفرمايد: خداوند ميفرمايد:
﴿فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ﴾ (البقرة:152)
در اين دنيا هنگامي که به شخصی گفته ميشود فلان پادشاه يا رئيس تو را در مجلس خودش ياد نموده و ستوده چقدر خوشحال ميگردد، پس هنگامي که پادشاه پادشاهان (ملک الملوک) در بهترين مجلس نزد فرشتگان او را ياد کند حال آن بنده چگونه خواهد بود.
7- هدف از ذکر خدا تکرار برخي کلمات نيست که زبان تکرار کند و قلب از طاعت و تعظيم خداوند غافل باشد، بلکه همراه با ذکر زبان بايد در معناي آن کلمات تدبر و تفکر کرد، خداوند فرموده است:
﴿وَاذْكُرْ رَبَّكَ فِي نَفْسِكَ تَضَرُّعاً وَخِيفَةً وَدُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ وَلا تَكُنْ مِنَ الْغَافِلِينَ﴾. (الأعراف: 205).
بنابراين بايد انسان ذکرکننده بداند که چه ميگويد پس ذکر قلب با ذکر زبان يکجا جمع شوند، تا اينکه انسان بطور ظاهر و باطن با پروردگارش ارتباط بگيرد.
در نعمتهاي الهي تفکر نمودن
حضرت رسول الله -صلى الله عليه وسلم- ميفرمايد: «در نعمتهاي خداوند تفکر کنيد و در ذات خداوند تفکر نکنيد». (رواه الطبراني في الأوسط والبيهقي في الشعب وحسنه الألباني).
از اموري که براي شخص مسلمان بارها در شبانهروز تکرار ميشود، احساس و درک نعمتهاي الهي بر وي ميباشد، چقدر از نعمتهاي الهي در شبانهروز ميبيند و ميشنود که بر او واجب ميگردد در آنها تفکر وتأمل نمايد و شکر ستايش خدا را بخاطر آن نعمتها به جاي آورد.
1- آيا نعمت خدا بر خودت احساس نمودهاي هنگامي که به مسجد ميروي، که چقدر از مردم در اطراف تو هستند که از اين نعمت محرومند، به خصوص هنگام حضور در نماز صبح، که به خانههاي مسلمان وقتي نگاه ميافکني همچنان مردگان در خواب عميق فرو رفتهاند؟
2- آيا نعمت خدا را بر خود احساس کردهاي هنگامي که در کوچه و خيابان راه ميروي، و مناظر گوناگون را مشاهده ميکني، يکي با ماشين تصادف کرده، ديگري صداي شيطان (ترانه) از ماشينش بلند است و ديگري ...
3- آيا هنگامي که درباره گرسنگي در جهان و سيلاب و انتشار بيماريها، و وقوع حادثهها، زلزله و جنگها و مهاجرتها و غيره ... ميشنوي يا در روزنامهها ميخواني نعمت خداوند را بر خودت ديده و احساس نمودهاي؟
ميگويم: بدون شک بنده موفق آن کسي است که هرگز نعمتهاي خداوند از قلب و افکارش پنهان نميگردد بلکه در هر موقف و حالتي خدا را ستايش ميکند، و بخاطر آن نعمتهاي فراواني که به وي ارزاني داشته است، از نعمت دين، تندرستي و سلامتي، امن و امان و خوشي و ... قدرداني کرده و شکرش را بجا ميآورد.
در حديث آمده است که پيامبر -صلى الله عليه وسلم- فرمود: «کسي که شخص (مصيبتزده) مبتلاي را ببيند پس بگويد: «الْحَمْدُ ِللهِ الَّذِيْ عَافَانِيْ مِمَّا ابْتَلاَكَ بِهِ وَفَضَّلَنِيْ عَلَى كَثِيْرٍ مِمَّنْ خَلَقَ تَفْضِيْلاً». (ستايش خدايى را كه از آنچه تو را بدان مبتلا ساخته و مرا از آن، عافيت بخشيده است، و بر بسيارى از مخلوقات، برترى داده است). هرگز آن بلا و مصيبت به وي نميرسد».
خداوند ميفرمايد:
﴿فَاذْكُرُوا آلاءَ اللَّهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ﴾. (الأعراف: 69). (نعمتهای خدا را به ياد آوريد که شايد رستگار شويد).
خداوندا ما را از اهل عبادات قرار بده ! آمين